Πώς θα προχωρήσετε σε διαταγή πληρωμής έναντι του δημοσίου

Του Νεκτάριου Β. Νώτη Αναδημοσίευση από το www.capital.gr

Η απόφαση του Α’ τμήματος του Αρείου Πάγου, που έκρινε αντισυνταγματική τη διάταξη νόμου, η οποία απαγόρευε εδώ και πέντε χρόνια τις διαδικασίες διαταγής πληρωμής εναντίον του δημοσίου ή οποιουδήποτε νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, ανοίγει το δρόμο σε χιλιάδες επιχειρήσεις, αλλά και απλούς εργαζόμενους, να διεκδικήσουν οφειλόμενα από το ελληνικό δημόσιο. Σε ποιους αφορά;

Πρόκειται για περιπτώσεις, όπου οι συναλλασσόμενοι με το δημόσιο έπρεπε – λόγω της απαγόρευσης για τις διαταγές πληρωμής – να προχωρήσουν δικαστικά για να διεκδικήσουν τα χρήματά τους. Αυτό σήμαινε μια διαδικασία ουκ ολίγων ετών και δαπανών. Τρεις είναι οι βασικές κατηγορίες περιπτώσεων, οι οποίες πλέον «απελευθερώνονται» με τη δικαστική απόφαση:

- Οφειλές Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου κυρίως από τεχνικά έργα, προμήθειες και λοιπές συμβάσεις. Στην περίπτωση των ΝΠΔΔ, η μη καταβολή υποχρεώσεων οφείλεται κυρίως σε αδυναμία πληρωμής λόγω οικονομικών προβλημάτων (άλλωστε, η απόφαση του Αρείου Πάγου εκδόθηκε μετά από προσφυγή κατά ΑΕΙ για μη καταβολή οφειλών). Σε ό,τι αφορά, όμως, τους ΟΤΑ, τότε υπάρχουν και πολιτικοί λόγοι. Για παράδειγμα, δήμαρχος προχωρά σε σύμβαση για ένα έργο, με κανονικό διαγωνισμό. Ο επόμενος, όμως, δήμαρχος, αρνείται να πληρώσει, καθώς θεωρεί – για καθαρά πολιτικούς λόγους - ότι η σύμβαση είναι βλαπτική για το δήμο. Αν δεν προχωρήσει σε διαταγή πληρωμής ο εργολάβος, πρέπει να ακολουθήσει τη δικαστική οδό και να περιμένει την έκδοση τελεσίδικης απόφασης. Η όλη αυτή διαδικασία μπορεί να διαρκέσει έως και 10 χρόνια !

- Ομαδικές αγωγές εργαζομένων για επιδόματα συνήθως. Στις περιπτώσεις αυτές συνήθως το αίτημα είναι αναγνωριστικό. Δηλαδή, το δημόσιο δεν υποχρεώνεται να καταβάλει το ποσό του επιδόματος, αλλά αναγνωρίζεται η υποχρέωση. Αυτό σημαίνει ότι, με το που εκδοθεί δικαστική απόφαση, δεν μπορεί να γίνει κάποια κατάσχεση, αλλά μόνο οικειοθελώς η εξόφληση (έγκειται δηλαδή στη διακριτική ευχέρεια του Δημοσίου ή του ΝΠΔΔ). Συνεπώς, η μόνη λύση είναι η διαταγή πληρωμής.

- Παράνομες συμβάσεις. Πρόκειται για προμήθεια του δημοσίου χωρίς διαγωνισμό. Στην περίπτωση αυτή ο εργολάβος εξέδιδε μεν το τιμολόγιο, αλλά δεν τον πλήρωνε ο δήμος γιατί δεν το ενέκρινε το ελεγκτικό συνέδριο. Το ίδιο ισχύει και για περιπτώσεις πρόσληψης εργαζομένων εκτός ΑΣΕΠ. Επειδή ο πάρεδρος του ελεγκτικού συνεδρίου δεν ενέκρινε τη μισθοδοσία των υπαλλήλων, που δεν είχαν προσληφθεί νόμιμα, έπρεπε να προχωρήσουν σε αγωγή για να εισπράξουν τα χρήματα μετά από 10 χρόνια.

Ποια διαδικασία, λοιπόν, θα ακολουθηθεί πλέον;

Με τιμολόγιο, δελτίο αποστολής ή σύμβασης, αρχίζει η διαδικασία εκτέλεσης σε βάρος του δημοσίου. Πρέπει να περάσουν 60 ημέρες για να εισπράξει τα χρήματα ο συναλλασσόμενος με το δημόσιο. Αν το δημόσιο δεν πληρώσει σε αυτό το διάστημα, ο δικαιούχος προχωρά σε κατάσχεση σε βάρος της «ιδιωτικής περιουσίας» του δημοσίου, όπως δημόσιες ή δημοτικές εκτάσεις.
Μπορεί κάποιος να ζητήσει τόκο;
Για όσες διαταγές πληρωμής είχαν ανασταλεί, αυτές εκτελούνται κανονικά και εντόκως, με βάση το νόμιμο τόκο υπερημερίας. Συνεχίζεται δηλαδή η τοκοφορία από την έκδοση της πληρωμής μέχρι σήμερα.

nectarios.notis@capital.gr